Таталцлын тодорхойлолт
Чемберлитас бол эртний эзэн хаан Константиний форум байсан газар дээр байрладаг талбай юм. Энэхүү цогцолборын бүх бүтэц дотроос зөвхөн Константиний багана л амьд үлджээ. Энэ баганыг Византийн эзэнт гүрний гол бэлэг тэмдэг гэж үздэг байсан. Энэ нь 324 оны 9 -р сарын 18 -нд Византийг эзлэн түрэмгийлсэнийхээ төлөө 330 оны 5 -р сарын 11 -нд эзэн хаан Константиний зарлигаар босгов. Энэ нь 324 оны 11 -р сарын 8 -нд баяр ёслолын үеэр болон Ромын эзэнт гүрний шинэ нийслэл Константинопольыг тунхагласны үеэр болсон юм. Энэ нь анхнаасаа эзэн хааны хөшөөний тавцан байв. Энэ багана нь баганад, Христэд итгэгч гэгээнтнүүд болон харийн бурхдын хөшөөг байрлуулсан томоохон талбайн гол хэсэг байв.
Өнөө үед үүнийг "Чемберлиташ" гэж нэрлэдэг (үүнийг "цагираг бүхий хад" гэж орчуулдаг). Энэхүү баганын цорын ганц зураг нь өнөөг хүртэл хадгалагдан үлдсэн бөгөөд 1574 он хүртэл үргэлжилж, Английн Кембридж хотын Ариун Гурвалын коллежийн номын санд хадгалагдаж байна. Хэрэв та Султанахмет талбайгаас Их Истанбулын зах, Диван Йолу гудамж дагуу Бязетет талбай руу алхвал та бүтэц рүү хүрч чадна.
Энэ нь хуучин Византийн хамгаалалтын хананы яг ард, хотын хоёр дахь толгод дээр баригдсан Константин форумын төвд босгосон байв. Дараа нь энэ форум нь ганган ганган баганаар хүрээлэгдсэн зууван хэлбэртэй дөрвөлжин хэлбэртэй бөгөөд хотын баруун ба зүүн зүг харсан хоёр хөшөө дурсгалтай хаалгатай байв. Энэ нь эртний эртний олон сайхан хөшөөнүүдээр чимэглэгдсэн бөгөөд одоо хаана байгааг нь тогтоох боломжгүй байна.
Баганыг дөрвөн үе шаттай тасархай пирамид хэлбэрээр хийсэн бөгөөд порфироор хийсэн таван метрийн суурь дээр босгосон байна. Дээр нь баганан сандал байсан бөгөөд дөрвөлжин хэлбэртэй, барельефээр чимэглэсэн байв. Хорин таван метрийн өндөртэй торх нь долоон бөмбөрөөс бүрдэх бөгөөд диаметр нь гурван метр орчим байв. Бөмбөрийг алтадмал, битүү хүрэл хэлхээ бүхий төмөр цагирагуудаар хүрээлсэн байв. Гантигаар хийсэн наймнаас бусад бүх бөмбөр нь порфир байв. Энэхүү сүрлэг бүтэц нь гантиг нийслэлээр титэмлэгдсэн байдаг. Бурхны Хүүгийн загалмайн хадаасаар хадаж, бурхан хэлбэртэй, Аполлон бурханы хэлбэртэй эзэн хааны хөшөөг нийслэлийн арын хэсэгт босгов. Энэ шалтгааны улмаас Константинополь хотын оршин суугчид энэхүү архитектурын дурсгалыг "Хумсны багана" гэж нэрлэж эхлэв. Хөшөөний өндөр нь ойролцоогоор 38 метр байв.
Маврикийн эзэн хааны засаглалын төгсгөлд болсон 600-601 оны газар хөдлөлтийн үеэр Их Константины хөшөө нурж, багана нь өөрөө маш их эвдэрчээ. Энэ нь Эзэн хаан Гераклий (610 - 641) -ийн үед бүрэн сэргээгдсэн бөгөөд 1081 - 1118 онд Эзэн хаан Алексей I -ийн үед хөшөө аянганд цохиулж газар унаж, хажуугаар өнгөрч явсан хэд хэдэн хүнийг даржээ. Энэхүү хөшөөг зөвхөн Эзэн хаан Мануэль I (1143 - 1180) үед сэргээсэн боловч удалгүй хөшөө дахин нурж, түүнийг загалмайгаар сольжээ. Энэхүү үйл явдлын дараа хөшөө нь "Загалмайтай багана" гэсэн шинэ нэрийг хүлээн авав. Хожим нь 1204 оноос хойш загалмайтнуудын үйлдлээс болж энэ барилга маш их эвдэрчээ. Түүний дурсгалт зүйлсийг хайх зорилгоор ухсан зар сурталчилгаанаас болж түүний суурийг сулруулж, барельефыг арилгаж Баруун Европ руу аваачжээ. Одоогийн байдлаар туркууд "тетрарка" гэж нэрлэдэг түүний нэг хэсгийг Венецийн Гэгээн Маркийн сүмийн хананд суулгасан байв.
20-р зууны хоёрдугаар хагаст аль хэдийн Константинополь хотод хийсэн археологийн малтлага хийх үеэр барельефын алга болсон элемент олдсон бөгөөд одоо Истанбулын археологийн музейд хадгалагдаж байна. 1453 оны 6 -р сарын эхээр болсон Константинополь унасны дараа туркууд энэ баганаас загалмай шидэв.
1779 онд талбайн ойролцоо гарсан хүчтэй түймэр ихэнх барилгуудыг устгасан бөгөөд үүний дараа баганаас галын хар толбо үлджээ. Энэхүү үйл явдлын дараа баганыг "Шатсан багана" гэж хочилжээ. Султан Абдульхамид I -ийн тушаалаар Чемберлиташийг сэргээж, шинэ суурийг нь тавьжээ. Төмөр цагиргийг шинээр сольсон. Энэ нь дараагийн хэдэн зууны турш баганыг босоо байрлалд байлгах боломжийг олгосон юм. Баганын эхний суурь нь одоогийн түвшингээс 3 метр орчим доогуур байв. Энэ нь жуулчдыг үзэхийн тулд өнөөдөр танилцуулж буй багана нь үнэндээ анхны бүтцийн зөвхөн нэг хэсэг гэсэн үг юм.
Туркийн парапсихологич Халук Эгемен Сарикаяа нэгэн бүтээлдээ энэ баганын талаар дараах зүйлийг бичжээ: "Аливаа ариун байгууламжийн нэгэн адил эмберлташ нь тухайн бүс нутгийн газар доорхи системтэй холбоотой байж магадгүй юм." Эдгээр үгсийн баталгааг 1930 -аад онд Константин баганын ойролцоо археологийн малтлага хийх үеэр олж, лабиринт хэлбэрээр хийсэн үүдний танхимуудыг олж илрүүлжээ. Тиймээс эмберлитас бол Истанбулын газар доорхи галерей руу нэвтрэх боломжийг олгодог нэг төрлийн гарц гэдэгт итгэх итгэл юм.
